Quai bị ở trẻ em là căn bệnh khá phổ biến mà bất kì ai cũng gặp phải khi còn nhỏ. Bệnh khiến vùng hàm bị sưng tấy, nhức khi cử động. Vậy bệnh quai bị nên được chăm sóc như thế nào? Chúng ta có thể phòng ngừa bệnh quai bị ở trẻ hay không?

Các triệu chứng ban đầu của bệnh thường xuất hiện từ 16-18 ngày sau khi nhiễm bệnh. Sưng tuyến nước bọt khiến bệnh có biểu hiện rõ ràng hơn. Bệnh khiến trẻ biếng ăn và đau nhức khi cử động miệng.

Vì sao quai bị ở trẻ em có tỷ lệ mắc nhiều?

Bệnh quai bị là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến ở nhi khoa. Dấu hiệu quai bị ở trẻ em là tình trạng sưng và đau đột ngột của má tập trung vào dái tai. Có thể khiến khuôn mặt của bé hoặc sưng và đau cả hai bên. Bệnh quai bị ở trẻ em có thể xảy ra quanh năm, mùa đông xuân mắc nhiều hơn. Độ tuổi khởi phát thường từ 5 đến 15 tuổi, nhất là ở trẻ mầm non.

Y học hiện đại cho rằng quai bị là một bệnh truyền nhiễm đường hô hấp do nhiễm vi rút quai bị. Căn bệnh quai bị chủ yếu lây qua các giọt bắn và tiếp xúc, nhìn chung mọi người rất dễ mắc phải. Khi trẻ hắt hơi, ho, nói chuyện, các giọt nhỏ chứa vi rút sẽ phát tán vào không khí. Và bị các bé khác hít vào, hoặc khi trẻ chạm vào vi rút còn sót lại cũng sẽ tiếp xúc trực tiếp vào miệng, mũi, mắt, v.v…

Theo quan điểm của y học cổ truyền, bệnh quai bị là nguyên nhân bên trong và bên ngoài. Sau khi tà độc xâm nhập từ mũi và miệng, nó bị tắc nghẽn ở kinh lạc Thiếu Dương là nguyên nhân từ bên ngoài. Thói quen thường thích ăn đồ cay tích tụ trong  dạ dày là nguyên nhân bên trong gây bệnh.

Ngoài ra còn có một số bệnh quai bị do nhiễm vi rút khác, chẳng hạn như vi rút cúm, vi rút parainfluenza, vi rút Epstein-Barr, v.v. Các triệu chứng tương tự như ở mang, thường không tạo ra chất mủ.

Các triệu chứng của bệnh quai bị là gì?

1. Thời gian ủ bệnh từ 2 đến 3 tuần. Khả năng lây nhiễm cao một tuần trước và một tuần sau khi tuyến mang tai to ra.

2. Phì đại tuyến mang tai lấy dái tai làm trung tâm và phát triển về phía trước, phía sau, phía dưới, các mép không rõ ràng. Bề mặt da nóng nhưng không đỏ rõ rệt, thường bắt đầu từ một bên rồi lan cả hai bên.

3. Há miệng để nhai thức ăn, hoặc ăn thức ăn có tính axit, cơn đau sẽ tăng lên đáng kể.

4. Tình trạng sưng và đau tuyến mang tai đạt đến đỉnh điểm sau 1 đến 3 ngày. Và sau khi sốt từ 3 đến 5 ngày, tình trạng này giảm dần.

5. Một số trẻ sơ sinh sẽ bị buồn nôn, nôn, đau đầu và các triệu chứng khác.

Tóm lại quai bị ở trẻ em 3 tuổi-9 tuổi. Các triệu chứng bao gồm sốt, nhức đầu, đau cơ, mệt mỏi, chán ăn và sưng tuyến mang tai. Từ khi tiếp xúc với virus đến khi có triệu chứng thường có thời gian ủ bệnh từ 16-18 ngày. Dài nhất là dao động từ 12-25 ngày. Bệnh nhân dễ lây từ 2 ngày trước khi có triệu chứng quai bị đến 5 ngày sau đó.

Cách chăm sóc bệnh quai bị ở trẻ em tại nhà?

1. Cha mẹ nên cho bé nghỉ ngơi trên giường tại nhà. Hơn nữa tránh tiếp xúc với các bé khác để tránh lây nhiễm cho người khác.

2. Các vật dụng của trẻ phải được tách riêng và các bộ đồ ăn đã sử dụng phải được đun sôi và khử trùng.

3. Chế độ ăn lỏng hoặc nửa lỏng dễ tiêu để giảm đau do nhai thức ăn. Đồng thời các chất trong thức ăn phải có tính thanh nhiệt, giải độc.

4. Uống nhiều nước ấm, và không cho bé ăn thức ăn có tính axit như cam, nho vì thức ăn có tính axit có thể làm cơn đau trầm trọng hơn.

5. Dùng khăn lạnh vắt bớt nước rồi chườm nhẹ lên phần bị sưng để làm co mạch máu cục bộ và giảm sưng, đau do viêm, xung huyết.

6. Nếu trẻ tiếp tục sốt, có thể hạ nhiệt cho trẻ bằng phương pháp chườm lạnh y tế.

7. Sau khi nghi ngờ hoặc được chẩn đoán mắc bệnh quai bị, việc chăm sóc tại nhà không cải thiện, hoặc quai bị ở trẻ em nặng và gây nhiều biến chứng, cha mẹ nên đưa bé đến bệnh viện chính quy để kịp thời điều trị.

Bệnh quai bị ở trẻ em có nguy hiểm không?

Bệnh quai bị đôi khi gây ra các biến chứng sau :

Viêm màng não: Là tình trạng nhiễm trùng và viêm màng não, bao gồm não và tủy sống. Trẻ bị biến chứng này có thể hồi phục hoàn toàn.

Viêm não: Đây là tình trạng não bị viêm. Hầu hết trẻ em khỏi bệnh. Tuy nhiên, nó có thể gây ra các triệu chứng thần kinh nghiêm trọng.

Viêm tinh hoàn: Viêm đau một hoặc cả hai tinh hoàn. Nó chỉ xảy ra ở trẻ em trai, vị thành niên. Khoảng 50% trường hợp báo cáo giảm kích thước tinh hoàn, và 1/10 nam giới bị giảm số lượng tinh trùng. Vô sinh do viêm tinh hoàn do quai bị là rất hiếm.

Viêm mắt và viêm vú: Viêm mắt là tình trạng viêm đau ở buồng trứng và viêm vú là tình trạng sưng tấy mô vú. Nó chỉ xảy ra với những cô gái ở tuổi vị thành niên.

Viêm tụy: Tuyến tụy bị viêm sưng đau.

Điếc: Điếc do quai bị có thể là tình trạng tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Quai bị có thể phòng ngừa bằng cách nào?

1. Cách phòng bệnh quai bị ở trẻ em trực tiếp và hiệu quả nhất là tiêm vắc xin MMR càng sớm càng tốt.

2. Quai bị thường xuyên xảy ra vào mùa đông và mùa xuân, nên thường xuyên thông gió trong nhà, tránh nơi công cộng đông người khi ra ngoài trời.

3. Xây dựng thói quen vệ sinh tốt, thường xuyên rửa tay, lau khô thường xuyên, thay giặt đồ, tăng cường vận động, vệ sinh răng miệng, uống nhiều nước.

4. Về chế độ ăn uống, nên ăn ít đồ cay, dầu mỡ, sau bữa ăn có thể kết hợp uống thuốc với trà. Uống một số trà có tác dụng bổ tỳ vị, thanh nhiệt, giải độc như bồ công anh, bách hợp, kim ngân hoa, dừa cạn.

Tóm lại, quai bị ở trẻ em là một bệnh đường hô hấp rất dễ lây lan. Trẻ thường có các biểu hiện như sốt cao, sưng tuyến mang tai nên cần được chăm sóc cẩn thận, theo dõi sát sao và điều trị dứt điểm để tránh biến chứng khác.

Bình luận